Không cần rất nhiều tiền. Nhưng rất cần…

“Không cần rất nhiều tiền. Nhưng rất cần một ít tiền.”

Tôi không nhớ lúc đó vì sao ông nói câu này, cũng chẳng nhớ sau đó ông còn nói gì nữa không.

Rất cần một ít tiền, chắc chắn rồi.

Không cần rất nhiều tiền? Tôi không hiểu, nhưng cũng chẳng hỏi vì sao.

Bố tôi ít khi giải thích điều gì, trừ khi đó là một vấn đề khoa học, thứ có thể phân định đúng sai rõ ràng.

Bố tôi cũng chẳng bao giờ kể chuyện ngày xưa, hoặc có thể do tôi đã chẳng bao giờ hỏi.

Vậy nên mãi sau này, khi không còn gặp ông nữa, tôi mới biết.

Ngày xưa thật xưa, gia đình tôi phát canh thu tô, hay nói cách khác, là địa chủ. Đất đai nhà tôi, kéo dài từ cây cầu này, đến cây cầu khác.

Ông tôi theo Việt Minh, ủng hộ cách mạng. Một hôm ông đi công tác, đạp xe về đến đầu làng, “đoàng”, vậy là bố tôi không còn gặp ông nữa.

Đất nước giải phóng, cải cách ruộng đất, gia đình tôi mất hết. Dù kháng chiến đã nuôi rất nhiều bộ đội, dù ông tôi là liệt sĩ, những chuyện đó không ích gì.

Tôi hiểu. Mục đích của cải cách ruộng đất, không sai. Và gia đình tôi, cũng không sai. Chỉ là cuộc sống đôi khi có những sơ sót, vậy thôi.

Đất đai, nhà cửa, qua một đêm thành con số 0 tròn trĩnh.

Bố tôi lóc cóc theo bà nội đi tản cư. Đến mỗi nơi, làm mỗi nghề. Lúc thì trồng giá đỗ, khi thì bán lạc rang, lúc thì làm ô mai, khi thì may quần áo.

Bố tôi lớn lên bằng cọng giá, hạt lạc đó.

Có lẽ vì vậy, nên bố tôi rất cần một ít tiền.

Và có lẽ vì cuộc sống sẽ luôn có những sơ sót.

Nên bố tôi không cần rất nhiều tiền.